luns, 31 de outubro de 2011

Si, son galeg@, non tes envexa? por Carolina Lema Collazo


A lingua galega. En principio son dúas palabras que non nos din demasiado. O primeiro que nos vén á cabeza é que é unha lingua que se fala en Galicia, e que provén do latín. Pero é moito máis ca eso.
Nun estudo realizado o pasado mes de xaneiro, os resultados foron que un 25% da poboación galega, non é galego-falante, é dicir, que non fala galego no seu día a día. O outro 75% ten o galego como a súa lingua principal. Este 75% son os que manteñen a esencia de Galicia viva, son os que fan que Galicia destaque, por ter esa lingua que nos fai diferentes.
O galego non é só unha lingua máis. É a LINGUA. Unha lingua chea de historia. Unha lingua que tivo que loitar para poder estar onde está agora mesmo. A lingua na que falaban e escribían os máis grandes de Galicia. A lingua pola que Rosalía, Curros, Castelao, Pondal,…loitaron.
A nosa fala é moito máis ca unha fala. É unha cultura, unha forma de expresarse, unha lingua que non se fala, senón que se sente. Que che sae da alma. Pero que só sentimos de verdade, os que somos galegos, os que falamos o galego, os que levamos a palabra GALICIA tatuada no noso corazón.

En resumo, que o galego é unha fala única no mundo. Que non debemos perder por nada do mundo. E cando, por exemplo, na televisión imitan o noso acento galego, o que debemos dicir coa cabeza ben alta, é: “SI, SON GALEGO, E TI NON! TES ENVEXA?”

Carolina Lema Collazo (4º ESO)

venres, 28 de outubro de 2011

Unha sociedade plurilingüe

Para o alumnado de 3º da ESO déixovos aquí esta presentación sobre a diversidade lingüística no mundo e en Europa para completar a información que vos axude a elaborar os traballos sobre as linguas minorizadas de Europa.

Criterios de linguaxe non sexista

A Área de Terminoloxía da USC acaba de publicar unha guía cos criterios da linguaxe non sexista.  Aquí tes algunhas recomendacións e suxestións para empregar unha linguaxe non discriminatoria e que visibilice o papel da muller na sociedade actual. Se segues estes criterios, poderás desbotar da túa fala a utilización de unicamente a forma masculina nos cargos ou profesións, empregar a forma colectiva que inclúa os dous xéneros (alumnado fronte a alumnos).

Esta guía pretende ser un apoio no labor de redacción e creación textual, en especial para as persoas nas que recae a responsabilidade de difundir información institucional. Trátase de dar un paso máis aló e fuxir do tradicional uso do masculino como xénero non marcado, correcto dende o punto de vista gramatical pero que invisibiliza as mulleres e a súa intervención na sociedade. A súa utilización permitirá que os textos e os discursos teñan un estilo comprometido co non sexismo e asentado na cultura da igualdade e dar visibilidade ao 50% da poboación, sexa cal sexa o seu sexo, e solucionar problemas de ambigüidade na comunicación.


Dialectoloxía da Lingua Galega

Para estudardes a área de Dialectoloxía podedes consultar esta obra A nosa fala. Bloques e áreas lingüísticas do galego coordinada polos profesores Francisco Fernández Rei e Carme Hermida Gulías.

A selección fíxose tendo en conta, en primeiro lugar, criterios esencialmente lingüísticos: buscáronse textos representativos do galego falado nunha área ou subárea, co maior número posible de trazos fonéticos e morfolóxicos caracterizadores e tamén coa maior riqueza léxica posible. A maioría dos textos son dos anos 1974-76 e 1992-95 (entre eles intercálanse algúns que van de 1979 a 1990) dous períodos ben diferentes no que atinxe ao grao de normalización social do idioma, polo que o estudoso pode analizar a evolución do galego neses vinte anos. Por outra parte, procurouse que na mostra dos tres diferentes períodos da escolma (mediados dos 70, década dos 80, primeiros anos dos 90) houbese mostras de informantes de diversas xeracións, para que se aprecie a variedade e a variación. Ás veces, á hora de seleccionar material representativo dunha área (e dunha xeración) preferironse gravacións con deficiencias técnicas, pero con calidade lingüística, no canto dun texto mellor gravado pero pobre temática e lingüísticamente.
En segundo lugar, a escolma de textos fíxose atendendo tamén a criterios extralingüísticos, procurando a maior variedade temática posible, non só para facela amena para estudantes e ensinantes de lingua galega, senón tamén para que un etnógrafo, un historiador ou un sociólogo interesados pola Galicia anónima (a de onte e a de hoxe) poida tamén utilizar esta breve mostra: os asuntos tratados son tan diversos que investigadores alleos á lingua galega tamén poden tirar partido deste material. Da mesma maneira esta escolma pode ser de boa utilidade para os profesionais que usan habitualmente o galego oral, e de xeito especial para os locutores dos medios de comunicación, dobradores e actores, porque a fonética e a entoación que nos textos se escoita é toda ela autenticamente galega.

Cousas de Castelao


Para preparardes o comentario de texto dunha "cousa" de Castelao déixovos aquí este blogue onde podedes ler algúns dos relatos. Tedes ademais exemplares da obra na biblioteca do cole.

Cousas da vida de Castelao

domingo, 23 de outubro de 2011

Makinaria de Carlos Negro

Cos alumnos de  3º de Diversificación Curricular estamos lendo o poemario Makinaria de Carlos Negro. É un poemario dirixido á xente nova que reflicte a inconsciencia da mocidade e o seu gusto pola velocidade. Cóntanos como un mozo pode perder a vida na estrada da adolescencia, sobre como o discurso dos "vellos" lles entra por unha orella e lles sae por outra, porque o enorme espazo que separa a mozos e vellos é inmenso.  É unha poesía de lectura rápida, mesmo frenética, obsesionada pola velocidade e que nos dirixe a un cru destino, o cemiterio.

Como afirma Rosa Aneiros no epílogo, "Makinaria é unha canción desesperada de gasolina e goma abrasada", un libro que chega á mocidade porque fala e sente igual, coa súa voz cotiá.

Despois de ler o poemario, estivemos traballando nesta proposta de actividades LIM que vos recomendo, porque lle permite ao alumnado volver sobre aqueles poemas que máis lle interesan, poñerlle a banda sonora de Bruce Springsteen aos versos, xogar cos versos, reflexionar sobre o que leron, entender mellor as referencias e a intertextualidade co mundo da arte, da música e moito máis.



Este foi un dos poemas que elixiron os rapaces como dos seus favoritos:


Thunder Road

Deixa

que os motores

ruxan salvaxes

imos xuntos

queimar

a madrugada

esnifar

unhas cantas raias

da estrada

a tope

cos malotes de sempre

a arrasar

nena

a arrasar

que o día de maña

din que nunca existiu

e ti tes uns ollos azuis

e flipantes

e eu un burato de medo

no medio da chapa do peito

que se cadra ti

esta noite

es quen de encher

agora

corpo a corpo

antes de que oxiden

as horas e a vida

sexa

fume

de tubo de escape

unha derrapaxe

en falso

na seguinte curva.

O Grupo Nós e Vida e Obra de Castelao


Portada da Revista Nós

Nas aulas de 4º da ESO estamos estudando o labor literario e de impulsores culturais do Grupo Nós así como as principais obras dos seus membros máis destacados. Tedes aquí a presentación empregada na aula para que poidades completar os apuntamentos.

Tamén podedes consultar a presentación da vida e obra de Castelao ou esta outra máis completa



As vangardas en Galiza


Cadro de Luís Seoane

Para o alumnado de 4º da ESO deixo aquí a presentación sobre as vangardas en Galiza que utilizamos na clase para que poidades completar os vosos apuntamentos e aprender un pouco máis sobre as vangardas literarias e artísticas en Europa e en Galiza.